evenwichts economie
De
Evenwichts Economie

Voor evenwicht in
economie, samenleving en milieu

FINANCIËLE PROBLEMEN

en het antwoord van de evenwichts economie

Terug naar
de basis

In dit thema wordt toegelicht dat de finan­ciële sector een eigen leven leidt. Ook wordt duidelijk wat hiervan de consequenties zijn voor de burger.
We zullen ook zien dat de even­wichts­eco­nomie niet opgezadeld is met zo'n financiele sector en dus ook geen last heeft van de uitwassen ervan.

1. De financiële sector staat los van de maatschappelijke realiteit

De kloof tussen de financiële sector en de rest van de wereld is torenhoog. De financiële sector is namelijk voornamelijk bezig met de ontwikkelingen binnen de financiële sector.

Bankiers hadden lang een blind vertrouwen in Mario Draghi oud voorzitter van de ECB [1],
die door de rente laag te houden en veel geld in het financiële systeem te pompen beleggers duidelijk maakte dat hun geld het best rendeert op de financiele markten. [2],


De simpele redenatie daarbij is dat de belegger zijn geld naar de beurs brengt omdat rente niets opbrengt. De activiteiten van de beleggers en de geldstroom vanuit de ECB die ook zijn weg naar de beurs vindt, zorgen automatisch voor oplopende beurskoersen. Een wereld die nauwelijks iets te maken heeft met de echte economie.
Christine Lagarde van de ECB oriënteerde zich voor 2020 op een andere koers.
Tijdens de coronacrisis is het opkoopprogramma van de ECB weer vergroot. [2b],


Het opkooppramma van staatsobligaties heeft echter grote impact op de reële economie. Doordat er veel extra geld in het financiële systeem terecht komt, komt er (te) veel geld vrij dat zijn weg zoekt naar rendement. Dat ondermijnt het economisch systeem, onder andere door
de grote groei van 'zombie bedrijven' [2c], risicovolle beleggingsprodukten [2d] bedrijven die met veel beleggersgeld concurrenten wegdrukken en monopolisten worden. [2e]
Ook leidt de lage rente tot de bekende problemen bij de pensioenfondsen en stijgende huizenprijzen.

In het volgende filmpje maakt Arjen Lubuch duidelijk hoe ver de zogenaamde flitshandelaren af staan van de van de echte wereld.
Bij afspelen plaatst YouTube cookies.
OK
TV programma 'Zondag met Lubach' 22-3-2020 ten tijde van de Corona crisis, onderwerp Flitshandel

2. De financiële sector is te groot

De financiële sector groeit sneller dan de rest van de economie. De specifieke groei van de financiële sector over de laatste tientallen jaren baart zorgen. [3]

Zo kan een alsmaar grotere financiële sector steeds meer op zichzelf gericht raken en niet meer ten dienste staan van de reële economie. Daarnaast kan de grote verwevenheid van financiële instellingen onderling ernstige gevolgen hebben voor de stabiliteit van de reële economie.

3. Het Financiele systeem is nauwelijks te verbeteren

Het financiële systeem kent zogenaamde 'systeemfouten' die de economie uiteindelijk telkens weer in een crisis doen belanden. [4]

Ook de geschiedenis leert dat de pogingen die telkens weer ondernomen zijn om om het systeem te verbeteren -reguleren- uiteindelijk weer mislukken.
En er zijn genoeg economen die erop wijzen dat het niet reëel is te verwachten dat regulatie uiteindelijk zal leiden tot een stabiel economisch systeem.

Daarbij komt dat het huidige financieële systeem door de gigantische hoeveelheden kapitaal en de verregaande automatisering zeer machtig, ondoorzichtig en manipuleerbaar is. [5]

4. Schaduwbanken zijn het machtigst en opereren buiten het zicht

Meer dan de helft van de financiële sector bestaat uit zogenaamde schaduwbanken. Zij verzorgen net als banken iedere vorm van kredietverlening maar zij hoeven aan niemand verantwoording af te leggen voor hun handelen. De internationale banken staan sinds de crisis onder toezicht. Maar deze vermogensbeheerders hebben geen toezicht. De schaduwbanken handelen volgens hun eigen normen die losstaan van wat door de burger als redelijk ervaren wordt en die haaks staan op wat goed is voor de economie als geheel.

Slechts enkele vermogensbeheerders/schaduwbanken vormen de echte machtige concerns in de financiele wereld. Het grote publiek weet niet of nauwelijks van het bestaan van deze vermogensbeheerders.

De invloed die deze vermogensbeheerders hebben wordt toegelicht in de Duitstalige filmreportage 'Die Macht der Finanzkonzerne' van de Duitse zender Das Erste. [6]


In de reportage wordt onder andere toegelicht dat de activiteiten van deze concerns veelal een negatief effect hebben op de economie als geheel. De video licht ook toe dat deze concerns niet meer aan banden te leggen zijn omdat zij Wallstreet domineren en daarmee ook de politiek naar hun hand kunnen zetten.
Bij afspelen plaatst YouTube cookies.
OK
Die Macht der Finanzkonzerne - Wie Blackrock mittels Geld die Welt regiert, 2015
Zie ook

De baas van Blackrock Laurence Douglas Fink benadrukt dat zijn onderneming inmiddels een andere koers vaart. Het voert binnen deze context te ver om hier op in te gaan.

Ook in Nederland hebben we de destructieve krachten van schaduwbanken aan den lijve ondervonden: V&D was toen het overging van de oorspronkelijke eigenaren naar Sun Capital een goed lopend bedrijf. De inspanningen van Sun Capital om op korte termijn zoveel mogelijk winst uit V&D te halen (onder andere door de verkoop van de panden en de huur die V&D daarna ging betalen) zorgden ervoor dat het bedrijf en een aantal toeleveranciers kopje onder zijn gegaan.

Rond 2020 begint Blackstone dat connecties heeft met Blackrock met het grootschalig opkopen van vastgoed in Nederland. Blackstone heeeft daartoe een fiscale structuur opgetuigd waarmee in Nederland geen belasting en in het belastingparadijs Kaaimaneilanden nauwelijks belasting hoeft te worden betaald. [7]

5. De financiële sector heeft eigen normen

De mensen die werken bij financiele instellingen op posities waarin veel geld verdiend wordt maken onderdeel uit van een gemeenschappelijk, veelal gesloten sociaal netwerk met eigen normen en waarden.

De normen in het hart van de financiele wereld staan ver af van de normen in de rest van de maatschappij. Dat wordt geillustreerd in de video over een exhandelaar aan de Londonse beurs. Deze Engelstalige video toont aan dat dergelijke handelaren alles zullen doen om er zelf rijker van te worden.

Bij afspelen plaatst YouTube cookies.
OK
Cityboy - Secrets of Investment Bankers exposed

Ook Joris Luijendijk komt tot vergelijkbare conclusies bij zijn onderzoek naar de gedragingen van mensen die werken in het hart van het financiële centrum in Londen.
Bij afspelen plaatst YouTube cookies.
OK
VPRO - Tegenlicht - Bankgeheimen van Joris Luijendijk, 1 maart 2015, deel I
Bij afspelen plaatst YouTube cookies.
OK
VPRO - Tegenlicht - Bankgeheimen van Joris Luijendijk, 1 maart 2015, deel II


De bankensector, de beursvloer en de makelaardij trekt mensen aan die hebzuchtig zijn zo blijkt uit onderzoek. Het reguleren van de negatieve effecten hiervan wordt door Jaap van Muijlen hoogleraar psychologie aan Nyenrode als een mogelijkheid gezien. [8]

6. Het financiële systeem is onrechtvaardig

Geld gaat van arm naar rijk
Ons financiele systeem hevelt geld rechtsteeks over van mensen zonder vermogen naar vermogende beleggers.
In de filmreportage 'Die Macht der Finanzkonzerne - Wie Blackrock mittels Geld die Welt regiert' in paragraaf 4 wordt dit ook toegelicht met een eenvoudig voorbeeld. Daar wordt getoond hoe deze vermogensbeheerder een slecht onderhouden flatgebouw beheert. Omdat in dit gebouw nauwelijks meer geïnvesteerd wordt in onderhoud, zijn de huurders de dupe en rendeert het flatgebouw alleen maximaal voor de investeerders.

De Duitse Margrit Kennedy laat in onderstaande lezing zien welke invloed lenen en rente hebben op de herverdeling van geld in de jaren 90.
Omdat producenten de kosten van leningen moeten doorberekenen in de prijzen, bestaat de prijs van alle producten voor ongeveer 45% uit rente. De 80 procent armste Duitsers betalen elk jaar netto meer rente dan ze ontvangen over hun vermogens terwijl de 10 procent rijkste Duitsers netto meer rente ontvangen dan ze betalen. Geld gaat dus van arm naar rijk.
Bij afspelen plaatst YouTube cookies.
OK
Geld regiert die Welt - Doch wer regiert das Geld?, 2011
In de eerste 13 minuten licht zij haar persoonlijke motivatie toe. Daarna begint het inhoudelijke deel.

7. Antwoord van de even­wichts­eco­nomie

Als je een economisch systeem wilt dat gebaseerd is op samenwerking dan hoort daarbij dat geen individuen of bedrijven met geld zoveel invloed hebben op de economie dat zij alles naar hun eigen hand kunen zetten en er dus nauwelijks ruimte is voor samenwerking. Dat is de belangrijkste reden om in de even­wichts­eco­nomie te werken met een ander financieel systeem. Er zijn meer redenen om te werken met een ander financieel systeem:

In de voorafgaande paragrafen is toegelicht dat een goede hervorming van het financiele systeem van de vrije markteconomie niet binnen afzienbare tijd realiseerbaar is. Ook hebben we gezien dat het financiële systeem er niet meer is voor de burger. Het systeem vormt een wereld op zich. Een systeem waar de samenleving als geheel weinig voordeel van heeft.
In de even­wichts­eco­nomie wordt ook daarom geen gebruik gemaakt van dit financiële systeem, nog van elementen eruit. De even­wichts­eco­nomie heeft een financieel systeem dat niet ontwrichtend kan werken en evenwicht brengt in de economie. En daarmee dus ook in de samenleving en uiteindelijk ook een evenwichtige omgang met ons milieu.

In pargaaf 7.1. zullen we dieper ingaan op waarom in de even­wichts­eco­nomie de ontwrichtende elementen van de vrijemarkt ontbreken.
In pargaaf 7.2. wordt wat meer in het algemeen ingegaan op waarom normen en waarden die horen bij het financiële systeem van de even­wichts­eco­nomie mensen bij elkaar brengen. En waarom mensen niet meer ondergeschikt zijn aan het financiële syteem, maar dat het omgekeerde het geval is.
In pargaaf 7.3. wordt gekeken naar de positieve effecten van het financiële systeem op de economie.

7.1. Tekortkomingen globale financiële markten afwezig in even­wichts­eco­nomie

In deze paragraaf wordt toegelicht waarom de tekortkomingen van de vrije markt in de even­wichts­eco­nomie afwezig zijn.

Samenwerken stilt ons verlangen naar meer geld: mensen zijn ons kapitaal
Magret Kennedy maakt duidelijk dat het geldsysteem in de vrije markt onredelijk veel geld van de burger vraagt. Het houdt ons zodoende in de greep. We gebruiken ook wel de uitdrukking 'Slaaf van de bank' in dit verband. Het financiële systeem van de even­wichts­eco­nomie doet het tegengestelde:

Geen tophypotheek maar een op samenwerking gebaseerde verdeling van het huizenbestand
In de vrije markt neem je een hypotheek om bijvoorbeeld een huis te kopen. Het uitgangspunt van de even­wichts­eco­nomie is dat het huizenbestand verdeeld wordt op basis van overleg en samenwerking. Hierdoor wordt er niet tegen elkaar opgeboden en kan de bank niet als lachende derde een tophypotheek leveren, maar komt de waarde van een huis overeen met kosten die gemaakt zijn om het te bouwen en te onderhouden.

De vrije markt zorgt ervoor dat huizenzoekers tegen elkaar uitgespeeld worden in tijden van schaarste. Doordat we tegen elkaar gaan opbieden is iedereen uiteindelijk slechter af. Dit is een zogenaamd Prisoners dilemma: Individuele acties hebben voor alle betrokkenen een slechtere uitkomst dan een gecoördineerd gemeenschappelijk optreden.
In de even­wichts­eco­nomie treden lokale huizenzoekers en bezitters gemeenschappelijk op. Deze samenwerking wordt zo georganiseerd dat men met elkaar in overleg treedt over wat redelijk is.

Gedetailleerde uitleg over deze vorm van samenwerking komt bij het thema Beheer Organisatie aan bod. Deze organisatie beheert of heeft tenminste invloed op het lokale woningbestand. Zij ziet erop toe dat het woningaanbod aansluit bij de wensen en mogenlijkheden van de lokale gemeenschap. Omdat de gemeenschap middels de Beheer Organisatie gecoördineerd optreedt is iedereen beter af. Dit wordt verderop nog uitgebreider toegelicht.

Geen ondernemerskrediet maar een klantenkring die je verder helpt
In de vrijemarkt heeft een ondernemer financiële markten/banken nodig om geld te lenen als hij/zij een bedrijf wil opzetten of uitbreiden. De ondernemer moet in zijn plan ermee rekening houden dat hij de rentelasten gaat terugbetalen. In even­wichts­eco­nomie wordt de stap van geld lenen en daarna weer af te lossen overgeslagen. In de even­wichts­eco­nomie ben je als ondernemer in direct overleg met je klanten die er ook voor zorgen dat je op te richten organisatie levensvatbaar is. De Verbindende Organisatie begeleidt de ondernemer hierbij namens de lokale klantenkring. Ook als een nieuw product wordt ontwikkeld.

Geen beleggingsproducten of rente maar een organisatie die samen met jou de toekomst plant
De andere globale functie van financiële markten in de vrije markt is het behalen van rendement op kapitaal door beleggingsproducten of andere producten met dezelfde functie. Dit is in de even­wichts­eco­nomie overbodig omdat de Beheer Organisatie alle financiële aspecten voor de burger in overleg regelt. De burger kan in samenspraak met zijn Beheer Organisatie afspraken maken over wat hij met zijn geldelijke inbreng wil bereiken.

Geen beleggingsproducten of rente maar investeren in elkaar
De Beheer Organisatie beheert het geld van de burgers zó dat hun geld de lokale economie direct stimuleert. Omdat de gemeenschap er beter van wordt worden de burgers die hun geld laten beheren door de Beheer Organisatie er ook beter van. Beleggen wordt in de even­wichts­eco­nomie als het ware vervangen door het investeren in de lokale gemeenschap. Hierdoor vormt je omgeving ook je kapitaal.
Organiseer het leven van mensen zo dat ze de gevolgen van hun handelen direct ervaren
Onderzoeker Joost Luijendijk zegt in het tweede interview hierboven: Het echte probleem in de financiéle wereld zijn de structuren die dit soort gedrag belonen. Als je kijkt hoe naar hoe iemands leven eruit ziet in de financiele wereld dan kun je je perfect voorstellen waarom iedereen doorgaat op de ingeslagen weg.

In de even­wichts­eco­nomie is de sociale omgeving van iemand zo dat hij/zij direct ervaart wat het effect van zijn/haar handelen op anderen is. Dat kan niet met geïsoleerde financiële centra, zoals in het centrum van Londen of op de Zuidas in Amsterdam. Dat kan wel door financiele organisaties kleinschalig en lokaal te houden. Deze organisaties bevinden zich 'midden in' de samenleving.
Daarnaast zijn organisaties zo georganiseerd dat werknemers direct kunnen worden bijgestuurd door de gemeenschap waarvoor zij werken. Hierdoor is het niet mogelijk dat werknemers hun eigen belang nastreven. Zij moeten gefocust blijven op het belang van de gemeenschap.

Een ander aspect van de even­wichts­eco­nomie is dat het streven naar winst door organisaties overbodig en ongewenst is. Hierdoor zullen werknemers geen te grote risico's nemen en de uitwassen beschreven paragraaf 5. zijn zeer onwaarschijnlijk.
Geen globale financiële markten maar lokale organisaties dienstbaar aan de gemeenschap
De in eerste vijf paragrafen genoemde tekortkomingen van de financiële markten nog eens op een rijtje zijn; zij staan los van de maatschappelijke realiteit, zijn te groot, vanaf de grote beurskrach in 1929 telkens weer crises veroorzakend, machtig en niet transparant. Deze tekorkomingen zijn niet aan de orde in de even­wichts­eco­nomie:

Financiële instellingen in de even­wichts­eco­nomie zijn namelijk organisaties en opereren daarom lokaal en transparant. Zij leggen verantwoording af aan de lokale gemeenschap. En omdat zij gestuurd worden door de lokale gemeenschap zullen zij er alles aan doen om de lokale economie te doen opbloeien.

7.2. Financiële systeem even­wichts­eco­nomie brengt mensen bij elkaar

De samenwerking in de even­wichts­eco­nomie heeft ook consequenties voor de manier waarop het financiële stelsel functioneert. Samenwerking maakt dat mensen veel empathischer met elkaar omgaan. Hierdoor gelden ook andere normen en waarden binnen dit financiële systeem, zoals ook al in 7.1. naar voren is gekomen.
In deze subparagraaf wordt meer gekeken naar de onderliggende structuur die empathie in het financiële systeem introduceert.

Kopen verandert van een afstandelijke transactie naar betrokkenheid
In de vrije markt is kopen en verkopen in principe een financiële transactie die alleen over een product en producteigenschappen gaat, waarbij de prijs voor de meeste consumenten doorslaggevend is.

In de even­wichts­eco­nomie is de klant betrokken bij de organisaties waar hij/zij producten van betrekt. Ook de werknemers die het product maken weten voor welke klanten zij werken.

Dit werkt als volgt: Organisaties in de even­wichts­eco­nomie werken en leveren zo lokaal mogelijk. En de lokale klantenkring is direct betrokken bij hun organisaties doordat zij zo lokaal mogelijk producten kopen en zij invloed hebben op deze organisaties. Organisaties maken deel uit van de lokale gemeenschap doordat zij daar hun klanten hebben en hun werknemers onderdeel uitmaken van deze gemeenschap. Daarnaast wordt het contact tussen de lokale gemeenschap en haar organisaties gestimuleerd door de Verbindende Organisatie. Ook zorgen netwerken van aandacht en begeleiding ervoor dat iedereen betrokken blijft bij wat er binnen de gemeenschap leeft.

Hierdoor kent de koper het verhaal achter het product of de dienst. Hij kent de organisatie en weet globaal hoe de organisatie past binnen de lokale economie. De koper kent het verhaal achter het product.
Werknemers zijn betrokken omdat zij weten dat hun producten terecht komen in de lokale gemeenschap. Omdat de burger koper en werknemer is in de lokale gemeenschap ervaart hij meer betrokkenheid.

Kopen en verkopen is hierdoor geen afstandelijke financiële transactie. Het economisch systeem wordt hierdoor een systeem waarin we kunnen ervaren dat we samen met en voor elkaar werken.
Niet eigen belang maar gemeenschappelijk belang
Samenwerking betekent ook een sterke(re) nadruk op het gemeenschappelijk belang.
Organisaties -de belangrijkste bouwstenen van de economie- zijn namelijk geen bezit en ook niet verhandelbaar. Een Organisatie is niet meer en niet minder dan een samenwerkingsverband van de lokale gemeenschap. Een lokale gemeenschap die onderdeel is van grotere samenwerkingsverbanden.
Minder bezit zorgt voor meer gemeenschapszin
Ook gaat bezit van (onroerende) goederen en kapitaal in de even­wichts­eco­nomie telkens meer over in gemeenschappelijk bezit. Iets dat vanuit de vrije markt gezien nogal moeilijk ligt. Daarom wordt dan ook geleidelijk toegewerkt naar gemeenschappelijk bezit.

Door de vrije markt zijn we gefocust op het vergaren van geld. Dit loslaten en er op een objectieve manier naar kijken zal voor velen in eerste instantie ongemakkelijk zijn.
Toch levert het loslaten van de focus op geld vergaren de samenleving economisch voordeel op, zoals wordt toegelicht in subparagraf 7.3. Het loslaten van de focus op geld vergaren levert ook meer gemeenschapszin op:

Mensen met veel kapitaal raken losgekoppeld van hun gemeenschap. Met hun kapitaal kopen ze wat ze nodig hebben zonder echt deel uit te maken van de gemeenschap. Zij kunnen een leven leiden ver verwijderd van de uitdagingen en het plezier van mensen met minder geld.
Dat valt niet op in de vrije markt. Maar in de even­wichts­eco­nomie waarin mensen samen met elkaar leven belemmert dat het goed functioneren van het samenwerken.
Een samenleving waarin niet geld maar smenwerken centraal staat is daarom een hechtere samenleving.

Ook het argument dat de rijken hun heel leven hard gewerkt hebben (als dat het geval is) en zij er dus helemaal zelf voor hun vermogen gezorgd hebben snijdt geen hout.
Succes is vaak ook een kwestie van geluk: Er zijn legio mensen die hard werken maar niet rijk worden. En niet iedereen heeft rijke ouders en het voordeel van een goede opvoeding, een goede opleiding of een geschikt netwerk.

Uit onderzoek blijkt dat mensen die door een privilege onterecht meer verdienen dat toch aan zichzelf toeschrijven. Ook blijkt dat mensen die meer verdienen minder empathisch en egoïstischer zijn en zich superieur voelen tov minder verdieners.
Door economie zo te organisaren dat er geen extreem rijken zijn, zal iedereen empathisch en minder egoïstisch met elkaar omgaan.

Daarom stimuleert de even­wichts­eco­nomie meer gemeenschappelijk bezit. Gemeenschappelijk bezit leidt ertoe dat mensen de focus op elkaar gaan leggen. De gemeenschap bepaalt in onderling overleg hoe er met het bezit wordt omgegaan. Hierdoor wordt de gemeenschap 'het kapitaal' van het individu.

7.3. Positieve economische effecten

In deze subparagraaf wordt globaal toegelicht welke positieve effecten het financiële systeem van de even­wichts­eco­nomie heeft op de economie.

Het loslaten van de focus op geld vergaren brengt economisch voordeel
Het vergaren van vermogen in de vrijemarkteconomie wordt in de even­wichts­eco­nomie verruild voor het investeren in elkaar. Dit betekent dat iedereen iedereen welvarend wordt. En omdat iedereen welvarend is zullen de investeringen in elkaar ook meer opleveren.

Dit wordt toegelicht aan de hand van het kopen van een huis. Huizen worden niet ineens aangeschaft door een lening aan te gaan. De 'kopers' leggen samen maandelijks een vast bedrag in waarmee nieuwe woningen gebouwd worden of bestaande woningen aangepast worden. Deze geldstroom gaat direct naar de organisaties die zich bezig houden met het ontwerpen en bouwen van huizen. (Kopers staat tussen aanhalingstekens omdat zij afhankelijk van de afspraken hun huis mogelijk maar gedeeltelijk in hun bezit krijgen.)

Omdat er geen banken of andere investeerders tussen zitten die ook rendement op hun kapitaal vragen worden huizen betaalbaarder. Ook worden de huizen binnen de even­wichts­eco­nomie gebouwd met materialen die veel goedkoper zijn.
Huizen worden continue gebouwd. Hierdoor kan marktwerking de huizenprijzen niet opdrijven zoals bijvoorbeeld na de crisis 2007-2015 waarin weinig gebouwd is. Waardevermindering door vraaguitval tijdens een crisis is ook niet waarschijnlijk omdat 'kopers' steeds maandelijks geld overmaken naar de huizenbouw. De prijs van een huis bestaat uit reële kosten die te herleiden zijn tot gemaakte arbeidsuren en materialen. Er worden dus reële prijzen gehanteerd. Hierdoor en door de democratische economie waarin door de invloed van de gemeenschap faire salarissen worden gehanteerd, ontvangen alle werknemers een eerlijk salaris en hebben ze blijvend werk.

Dus doordat 'kopers' direct investeren in de huizenbouwers zijn alle betrokkenen uiteindelijk beter af.

Alle organisaties binnen de even­wichts­eco­nomie werken volgens ditzelfde principe: Zij ontvangen een continue geldstroom van hun klanten. Zij hoeven geen gebruik te maken van externe financierders. Hierdoor gaan hun maandelijkse inkomsten met aftrek van andere productiegerelateerde kosten direct door naar hun werknemers. De werknemers zorgen op hun beurt weer voor een continue geldstroom richting organisaties.

Iedereen deelt optimaal in de welvaart doordat geld blijvend circuleert
Een deel van het salaris van de 'kopers' gaat dus direct naar de bouwers. De 'kopers' ontvangen hun salaris direct van andere werkenden. En omdat er geen ophoping van kapitaal plaatsvindt in banken of bij rijke privé personen of organisaties blijft het geld continue circuleren. Hierdoor creëert het economisch systeem voortdurend de juiste prikkels om iedereen aan zijn trekken te laten komen. En omdat iedereen gestimuleerd wordt, functioneert het gehele economisch systeem optimaal en deelt iedereen optimaal in de welvaart.


Binnen deze context is alleen met een financiële bril naar de even­wichts­eco­nomie gekeken. Om te begrijpen hoe en waarom het economisch systeem werkt wordt verwezen naar het menu onderdeel Hoe werkt het?.
Geen rendement op kapitaal heeft positief effect op de economie
Omdat binnen de even­wichts­eco­nomie de focus is op het vergaren van kapitaal ontbreekt zullen er ook geen superrijken zijn. Verschillen zullen er altijd zijn, maar iedereen is in principe verzekerd van een inkomen waarmee goed te leven valt.
Uit onderzoek blijkt dat naarmate een maatschappij meer ongelijkheid kent de economie slechter draait. Doordat de ongelijkheid blijft toenemen in de loop van de tijd zal de economie telkens meer schade gaan ondervinden.

Omdat er niemand extreem rijk is kent de even­wichts­eco­nomie alleen een geringe ongelijkheid. Zoals net al vermeld heeft geringe ongelijkheid een positief effect op de economie.
Positieve effecten op de economie getalsmatig benaderd
Om een inzicht te krijgen in hoe goed het financiële systeem van de even­wichts­eco­nomie is, wordt een eerste aanzet gemaakt om dit op een eenvoudige manier getalsmatig weer te geven.

Voor de rente bij banken is het effect op de economie relatief eenvoudig te berekenen. Om het voor de leek inzichtelijk te houden is globaal berekend hoeveel de gemiddelde productprijs zal dalen als er niet meer gewerkt wordt met rente.
Als er niet met rente gewerkt wordt dan is de gemiddelde daling van de prijzen van de producten en diensten 29%-39% in 2014. Overigens heeft Margret Kennedy in de jaren 90 van de vorige eeuw een meer nauwkeurigere berekening gemaakt waarin meer zaken zijn meegenomen. Zoals al eerder vermeld kwam zij toen uit op 45%. In die tijd waren de rentepercentages wel hoger. Maar bij lagere rentepercentages wordt er meer geleend.

Alle overige aspecten van het financiële stelsel zijn (nog) niet doorgerekend. Zo is er niet gekeken naar rendement op kapitaal en schaduwbanken omdat daarover nauwelijks economie-brede gegevens bekend zijn. Daarnaast is er niet gekeken naar de effecten van minder extreem hoge lonen, minder ongelijkheid, uitblijven van financiële crises, geen prijsopdrijving door marktwerking en het economisch voordeel van het investeren in elkaar.

Conclusie is dat het introduceren van dit financiële stelsel de burger aanzienlijke voordelen biedt. Dit financiële stelsel kan echter alleen functioneren binnen de structuur van de even­wichts­eco­nomie. Om deze structuur te begrijpen wordt verwezen naar Hoe werkt het?.

Referenties

wikipedia over Mario Draghi
Beleid Draghi
Geschiedenis opkopen staatsobligaties ECB
Zombiebedrijven
De schuldengletsjer die alles vermorzelt
Met geleend geld monopolist worden
Tekort­komin­gen fi­nan­ciële sys­teem, Arnoud W.A. Boot.
Jeroen Dijsselbloem en Bas Jacobs over de lessen uit de financiële crisis
Nieuwe software ontwikkelingen maken de financiële wereld nog onbetrouwbaarder
Geld rigiert die welt
Blackstone
Bankiers zeggen het zelf: we zijn grote hebberds
[1] Mario Draghi
[2] Mario Draghi liet het nationaal belang binnen bij de ECB | NRTC 2019
[2b] Geschiedenis opkopen staatsobligaties ECB
[2c] Zombiebedrijven: hoe lage rentes en uitbundige schuldfinanciering talloze bedrijven in leven houden die al lang hadden moeten omvallen, businessinsider 2018
[2d] De schuldengletsjer die alles vermorzelt, de groene amsterdammer, 11 december 2019
Bovenstaande inhoud wordt op een hele andere manier verwoord door deKort, maar in wezen zeggen ze hetzelfde.
Opinie | Minister Hoekstra zit er naast, Kees de Kort, BNR 18-6-2020
[2e] Over bedrijven die met veel geleend geld concurrenten uit de markt drukken en uiteindelijk als monopolist de hoofdprijs te gaan vragen:
TV programma 'Zondag met Lubach'16-2-2020, onderwerp Kapitalisme https://www.youtube.com/watch?v=VIc5crNUBBU
[3] Financiële sector in crisis, Arnoud W.A. Boot, Mark A. Dijkstra, UvA, 2011.
Interview met Arnoud Boot BNR radio 23-3-2020, Vanaf 22:30 min over tekortkomingen van het financiële systeem anno 2020
[4] Jeroen Dijsselbloem en de schaduwkant van onze economie Lessen van de crisis voor macro -economische theorie en beleid, Bas JacoBs, Hoogleraar aan de erasmus universiteit rotterdam 2009
[5] Handel in voorkennis, VPRO Tegenlicht 12 september 2021
De banken krijgen in toenemende mate concurrentie van disruptors die nog meer focussen op hun eigen belang. Zij blijken nog minder oog te hebben voor hun klanten. Internetgiganten als Appel en Google zullen zich met hun betalngssytemen nog minder fatsoenlijk gaan gedragen als de banken.
Bad Banks, Die Documentation, reportage van de Duitse TV, ZDF 2020
Quants de alchemisten van Wall Street
[6] Geld rigiert die welt
[7] Omstreden huizenkoper Blackstone betaalt door fiscale truc geen belasting in Nederland, Volkskrant 25 september 2021
‘Amerikaanse belegger koopt voor €200 miljoen aan huurwoningen in Amsterdam en Rotterdam’, Businessinsider Nederland 12 mrt 2019
Is het erg dat een omstreden investeerder huizen koopt in Amsterdam? , Het Parool 27 juli 2019,
[8] Bankiers zeggen het zelf: we zijn grote hebberds