1. Gedragsverandering door aandacht en begeleiding

In de inleiding hierboven is het al toegelicht, maar ook bij het volgend thema Samenwerking en verbinding zoeken wordt er verder op ingegaan: Gedragsverandering is nuttig en wenselijk.

Bij een klein deel van de bevolking zorgt bewustwording van hoe het beter kan al voor gedragsverandering. Het grootste deel van de bevolking verandert haar gedrag als anderen het ook doen, als het nieuwe gedrag de norm of als het zo hoort.

Het merendeel van de mensen verandert hun gedrag dus niet door inzicht, maar wel door groepsdruk en sociale normen. Gedragsverandering gebeurt effectief als mensen persoonlijk benaderd worden of in kleine vertrouwde groepjes. Dit wordt uitgebreid toegelicht bij Gedragsbeïnvloeding bewerkstelligen.

En bij aandacht en begeleiding wordt er op een positieve manier gewerkt met groepsdruk en sociale normen. Ook wordt gewerkt in kleine groepen of een op een.
Daarom is aandacht en begeleiding een effectief middel om gedragsverandering te bewerkstelligen. In kleine groepen met intensieve persoonlijke contacten wordt met elkaar omgegaan volgens 'de norm'. Ook gedrag buiten de groep wordt daarbij besproken en begeleid. Met de intensieve persoonlijk contacten en mogelijk met exta begeleiding, gaan mensen zich anders gedragen.

In de volgende paragraaf wordt de structuur beschreven waarin in kleine groepjes gedragsverandering plaatsvindt. In deze structuur zijn in principe alle deelnemers van de evenwichts economie in kleine groepen langdurig met elkaar in contact. en maakt 'aandacht en begeleiding' een integraal onderdeel uit van de evenwichts economie.

2. Aandacht en begeleiding richt zich op alle menselijke behoeften

In een democratie betekent vrijheid ook dat iedereen zichzelf moet zien te redden. Sterk gecharcheerd gesteld is in een democratie iedereen vrij om alles te doen wat hij wil, totdat onomstotelijk bewezen is dat iemand een misdaad heeft. Dan moet hij ineens de gevangenis in.
De gevolgen hiervan zijn; leed van onschuldige slachtoffers, relatief veel politie, een relatief grote rechterlijke macht, relatief veel gevangenissen, veel welzijnswerkers in achterstandswijken en opvangcentra, relatief veel beveiliging van bedrijven, enzovoorts.

De evenwichts economie richt zich op begeleiding vooraf.
Aandacht en begeleiding richt zich in principe op iedereen en is bedoeld om te voorkomen dat er problemen ontstaan. Mensen die meer moeite hebben met hun weg te vinden in onze samenleving en zij die de samenleving schade kunnen berokkenen worden op hun niveau begeleid.

Maar Aandacht en begeleiding is gericht op iedereen. En ieder mens heeft zijn eigen behoeften zoals we nu zullen zien. De categorie komt dan overeen met een van de vijf lagen uit de piramide.

De vrije markt doet een beroep op het primitieve deel van ons brein; directe bevrediging, zo goedkoop en zo veel mogelijk. De vrije­markt­economie richt zich dan ook op de pri­maire behoef­ten van de mens; zijn Fysiologische behoeften, bijvoorbeeld eten, kleding, huisvesting. De huidige vrije­markt­economie biedt al veel minder Zekerheid. Veiligheid, orde, stabiliteit, gezondheidsvoorzieningen en bescherming er staat richting 2040 telkens meer onder druk. In 2022 is er meer werk. En het lijkt dan ondenkbaar, maar richting 2040 zal de zekerheid weer wegvallen.

Door de grote focus in de vrije­markt­economie op enkele fysio­lo­gische behoeften zijn we minder goed in staat om al onze behoef­ten te bevredigen. Hierdoor onstaan er ook meer pro­blemen in de maat­schappij. Dit wordt uitgebreid toegelicht bij de opvolgende thema's Samenwerking en verbinding zoeken, Actieve democratie en Persoonlijke ontwikkeling.

Aandacht en begeleiding heeft in de evenwichts­economie tot doel om alle 5 behoefte niveau's uit de piramide van Maslow te vervullen. In de voorafgaande thema's is toegelicht hoe de structuur van de evenwichts economie in elkaar zit. Deze structuur geeft vervulling van Lichamelijke behoeften -het eerste nivea- en biedt Zekerheid - het tweede niveau.
Om iedereen daarin te laten delen is ook aandacht en begeleiding nodig. Deze manier van aandacht en begeleiding wordt toegelicht in Samenwerking en verbinding zoeken, paragraaf 1. In het volgende thema Samenwerking en verbinding zoeken, paragraaf 2 en verder wordt toegelicht dat we niet echt samenwerken in onze samenleving. We hebben alleen contacten hebben binnen onze eigen groep. Als u blank bent, hoeveel Marokkaanse kennissen hebt u? Als u een Turkse Nederlander bent, hoeveel witte Nederlanders zitten er in uw kennissenkring?
In de evenwichts economie wordt hier intensief aandacht aan besteed, zie Samenwerking en verbinding zoeken, paragraaf 3 en verder. Aandacht en begeleiding in deze contekst zorgt ervoor het individu Sociale acceptatie en Waardering ervaart, het derde en vierde niveau.

In het thema Actieve democratie wordt toegelicht dat onze democratie niet meer goed kan functioneren doordat iedereen de economische, maatschappelijke en milieu problemen vanuit zijn eigen belang benadert. Bij aandacht en begeleiding wordt ook de nadruk gelegd op samenwerking. Het doel is mensen weer te leren om ook te handelen en te denken vanuit gemeenschappelijk belang. Hierdoor ontstaat meer Sociale acceptatie en Waardering voor het individu vanuit de hele samenleving. In het thema Persoonlijke ontwikkeling ligt de nadruk op Zelfontplooiing van het individu. Hierdoor is er ruimte voor het jezelf verwezenlijken.

3. Structuur voor aandacht en begeleiding

Aandacht en begeleiding moet plaatsvinden in een formeel (werk) verband.

In de evenwichts economie heeft iedereen een grotendeels formeel netwerk van mensen om zich heen. Daarnaast maakt iedereen als begeleider deel uit van netwerken voor aandacht en begeleiding.
In deze paragraaf wordt besproken hoe dit georganiseerd is.

3.1. Actieve rol voor iedereen

Iedereen die er onderdeel van uitmaakt plukt de vruchten van de evenwichts economie. Daartegenover staat dat van iedereen verwacht wordt een bijdrage te leveren aan het soepel laten draaien van de evenwichts economie.

Van iedereen wordt verwacht naar vermogen aan de samenleving bij te dragen. Het mes snijdt aan twee kanten: Door deelname aan de netwerken voor aandacht en begeleiding is iedereen vanzelf meer betrokken bij de samenleving en haalt men er ook voldoening en plezier uit.

Om aandacht en begeleiding goed te kunnen geven wordt iedere begeleider bijgeschoold en/of wordt begeleid door een mentor.

3.2. Aandacht en begeleiding op de werkvloer

In de evenwichts economie is iedereen een groot deel van de dag aan het werk. Werk is bij uitstek geschikt om goede contacten tussen werknemers te laten ontstaan. De organisatie bevordert die contacten en regelt dat werknemers elkaar begeleiden. De begeleiders maken zodoende deel uit van een formeel netwerk.

Organisaties zorgen voor de opzetten en in stand houden van netwerken voor aandacht en begeleiding. Die netwerken kunnen ook voor een groot deel buiten de organisatie in de samenleving liggen.

Organisaties maken beleid gericht op aandacht en begeleiding van hun medewerkers. Een organisatie voldoet dan beter aan de Richtlijnen van de evenwichts economie, hetgeen de organisatie voordelen biedt.

De Organisaties superviseren hun netwerken zo af dat de in pararagraaf 2. beschreven visie op aandacht en begeleiding in de praktijk wordt gebracht. Hoe iedere organisatie dat doen is afhankelijk van de omstandigheden. Het ligt voor de hand dat de aanpak past binnen alle inspanningen op dit gebied in de lokale gemeenschap. Aandacht en begeleiding is op de eerste plaats een taak van mensen onderling. In kleine groepen of een op een worden relevante onderwerpen, zoals normen en waarden, bespreekbaar gemaakt. Besproken wordt of deze normen en waarden eerlijk zijn tov anderen in de gemeenschap. ( De effectiviteit van deze aanpak komt aan bod bij Gedragsbeïnvloeding door sociale normen en Gedragsbeïnvloeding door peer pressure. ) Dit kan op de werkvloer gebeuren wanneer een begeleider informeel contact houdt met een aantal mensen die hij begeleid.

Hoeveel energie en tijd er gestoken wordt in begeleiding, is afhankelijk van wat goed werkt. Het kan ook zijn dat binnen een groep zo veel aandacht voor elkaar is dat het vanzelf goed verloopt. Het ligt voor de hand dat om mensen die moeilijk functioneren een groter netwerk gevormd wordt.

Professionals kunnen het proces van aandacht en begeleiding op afstand volgen en waar nodig adviezen geven of bijspringen. Individuele professionele begeleiding is in het uiterste geval ook een optie.

3.3. Aandacht en beleiding in het maatschappelijk leven

3.3.1. Op plekken waar mensen graag komen

Niet alleen op de werkvloer maar ook op buurt en regionaal niveau is aandacht en begeleiding. Hiervoor zijn gelegenheden waar mensen elkaar informeel ontmoeten belangrijk. Die ontmoetingsplaatsen worden in de evenwichts economie gerund door organisaties.

Voor het vormen van een gemeenschap waarin iedereen zich thuis voelt zijn plekken waar alle mensen graag komen belangrijk. Stadsparken zijn plaatsen waar de men zich verzamelt als er iets te doen is. Maar ook lokale markten, volksfeesten, het speeltuintje in de wijk, de bakker en de kruidenier zijn plekken waar in principe iedereen uit de buurt elkaar ontmoet.

Er zijn ook 'ontmoetingsgelegenheden' waar onderlinge contacten vaker langduriger zijn. Voorbeelden hiervan zijn scholen, woningcoöperaties, buurthuizen, vakantie parken, vrijwilligerswerk, gildes, sportclubs, pop- en concertcentra, schouwburgen, centra voor spirituele ontwikkeling, opleidingen/cursussen. Deze ontmoetingsgelegenheden worden beheerd door organisaties. Zij hanteren in principe hetzelfde beleid voor aandacht en begeleiding als beschreven bij 3.2. Omdat deze organisaties veelal een woon- of cultuurfunctie hebben zullen zij aandacht en begeleiding anders vormgeven. Per type organisatie en per doelgroep is er genoeg kennis en ervaring over hoe begeleiding vorm kan worden gegeven.

De kracht van organisaties in de evenwichts economie is dat beleid van organisaties ingepast kan worden in een breder verband van organisaties die allemaal hetzelfde doel voor ogen hebben. Een organisatie zal samenwerking zoeken met andere organisaties uit de gemeenschap om buurtgerichte problemen het hoofd te bieden.
Hierdoor is bijvoorbeeld iemand met negatief gedrag op alle plaatsen en alle momenten van de dag in beeld. De persoon in kwestie krijgt van heel zijn omgeving aanmoedigingen om zijn gedrag bij te stellen.

3.3.2. Op en met sociale media

Internet is bij uitstek het medium om met gelijkgestemden in contact te komen en eigen standpunten te delen met anderen.

, van rechtsextremisme tot moslimextremisme, criminaliteits verheerlijking, kinderporno netwerken, enzovoorts ) Een netwerk voor Aandacht en begeleiding richt zich ook op de activiteiten op internet. Uitgangspunt daarbij is: is iemands internet gedrag schadelijk voor zichzelf, anderen of de samenleving? Om daar achter te komen moeten mensen zoveel contact met elkaar hebben dat men dit van elkaar weet. Daarom is iederen opgenomen zijn in een netwerk. Iemand met destructief gedrag krijgt een omvangrijker en actiever netwerk om zich heen. Bijvoorbeeld er is pestgedrag gecontrateerd.
Daders kunnen vaker door speurwerk op internet achterhaald worden.
In de evenwichts economie is iedereen beschikbaar voor aandacht en begeleiding, dus ook alle mogelijke betrokkenen. Dat wil zeggen dat ouders pesters, ouders gepeste, medeleerlingen, ouders medeleerlingen, begeleiders, ervaringsdeskundigen en professionals betrokken zijn bij het netwerk om de pesters en de gepeste.
Dit netwerk wordt zo georganiseerd rond de pesters en de gepeste dat hun gedrag verandert.

3.4. Gecontrateerde maatschappelijke problemen aankaarten bij de gemeenschap

Uiteindelijk zijn veel problemen die geconstateerd worden in netwerken voor aandacht en begeleiding ook maatschappelijke problemen. Indien het netwerk rondom een persoon of groep van mening is dat de lokale samenleving in actie moet komen dan zet het netwerk het probleem op de agenda van de lokale gemeenschap. Op dat moment komt de Verbindende Organisatie in zicht.
De Verbindende Organisatie zorgt ervoor dat de lokale gemeenschap geïnformeerd wordt en brengt het probleem ter sprake op het moment dat de lokale gemeenschap van gedachten wisselt.

De door de gemeenschap berijkte consensus of de aangereikte globale oplossingen worden door de Verbindende Organisatie omgezet in beleid.

3.5. Gemeenschap beschikt over veel en effectieve beleidsmaatregelen

Een gemeenschap in de evenwichts economie heeft veel meer middelen ter beschikking om Aandacht en begeleiding effectief te ondersteunen dan in de vrije markteconomie.

Een gemeenschap in de evenwichts economie heeft namelijk zeggenschap heeft over alle onderdelen van de lokale economie. (Organisaties in handen van gemeenschap) Daarnaast bepaald de gemeenschap gesteund door de Verbindende organisatie hoe mensen het best kunnen worden ingezet in de verschillende organisaties.

De gemeenschap bepaalt de gang van zaken in haar organisaties en haar samenleving. Om aandacht en begleiding te bevorderen kan de gemeenschap veel ingrijpende maatregelen nemen. Zo kan de gemeenschap werknemers tussen organisaties wisselen, burgers uitnodigen deel te nemen aan een netwerk, bijeenkomsten en activiteiten gericht op aandacht en begeleiding organiseren en afspraken maken, tot op zekere hoogte bepalen wie waar gehuisvestigd is en heeft de gemeenschap grote invloed op hoe een wijk of stad wordt ingericht.

Door haar speciale organisaties heeft de gemeenschap in het uiterste geval zelfs de mogelijkheid om huisvestiging af te stemmen op een leefbare samenleving.

Referenties en noten

[1]	In de VS waar veel vrijheid en vrije markt zonder enig sociaal vangnet is, zie je dat een relatief groot deel van de bevolking in de gevangenis terecht komt. Amerika heeft veruit de meeste gevangenen Banlieue Blues Amerika heeft veruit de meeste gevangenen
[2]	Wikipedia: de Piramide van Maslow
[3]	Note: Er is verschil van mening over of de indeling van Maslow wel optimaal is. Niet in de laatste plaats twijfelt Maslow zelf of zijn indeling wel wetenschappelijk onderbouwd kan worden. Toch wordt de indeling veel gebruikt. In de context waarin de piramide gebruikt in dit thema is de precieze indeling niet zo van belang. Ook niet dat volgens de theorie van Maslow de mens pas streeft naar bevrediging van de behoeften die hoger in de hiërarchie geplaatst zijn nadat de lager geplaatste behoeften bevredigd zijn. Bij aandacht en begeleiding wordt zelfs geprobeerd om voor iedereen zoveel mogelijk behoeften te vervullen. Iemand kan bijvoorbeeld tegelijkertijd behoefte hebben aan veiligheid (tweede niveau) en liefde (derde niveau).
[4]	Niet iedere Nederlander loopt warm voor de participatiemaatschappij
[5]	Wat is de aantrekkingskracht van complottheorieën?