1. Is er wel een verband tussen economische groei en welvaart?

Met economische groei wordt bedoeld de groei van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Wat het BBP precies inhoudt wordt toegelicht in onderstaande video. Hierin wordt ook toegelicht dat de groei van het BBP niet automatisch inhoudt dat de welvaart toeneemt.

2. Economische groei is nodig in de vrije markteconomie

De argumenten van nogal wat economen voor economische groei zijn dat met economische groei zaken als de gezondheidszorg, de klimaatmaatregelen, de problemen door vergrijzing kunnen worden betaald. Toch is noodzaak voor economische groei ook het gevolg van hoe ons geldstelsel functioneert: Stel een bedrijf dat normaal geen lening nodig heeft, heeft een tegenvaller waardoor de jaarlijkse grondstoffenvoorraad in rook is opgegaan. Het bedrijf leent 1000.000 euro van de bank tegen 5% rente om de jaarlijkse grondstoffen voor zijn producten te kopen. Na een jaar betaalt het bedrijf 1050.000 euro aan de bank.
De winst gaat nu jaarlijks naar de bank. Een mogelijkheid voor het bedrijf om toch weer zelf geld voor de grondstoffenvoorraad te sparen is om meer te verkopen. Dat betekent een extra lening.
En meer verkopen betekent economische groei bewerkstelligen.

3. Blijvende economische groei is niet houdbaar

De economische groei kan niet altijd maar blijven doorgaan: Economische groei betekent dat ook dat onze schulden toenemen, meer dan de economie groeit. Op enig moment wordt de rentelast te groot en stopt de groei. We zien nu dat wereldwijd de schulden toch blijven toenemen. Dit vormt een serieus probleem.

De totale omvang van de globale schulden - privé én openbaar - is gestegen van 160% van het nationale inkomen in 2001, 200% in 2009, 215% in 2014 en 351% in 2021. De economie klapt niet als in 2008 in elkaar. In tijden van crisis gaan deze schuldenlasten een probleem volgen. Zeker als de centrale banken hun rentes hebben verhoogd. Anno 2015 lenen Chinese bedrijven 1200 miljard dollar om aan hun eerdere verpichtingen (rente en aflossing van eerdere leningen) te kunnen voldoen. Chinese bedrijven hebben daarvoor ongelofelijke hoeveelheden geld geleend. Nu zijn Chinese bedrijven geld aan het lenen om schulden af te betalen. En de rente van deze leningen loopt op omdat het risicovolle leningen zijn.

De Chinese centrale bank verlaagt keer op keer het bedrag dat banken in het land minimaal als kapitaalbuffer moeten aanhouden. De verlaging is bedoeld om de kredietverlening en daarmee de economische groei een impuls te geven.
De monetaire autoriteiten (FED, ECB, China, Japan) kunnen niet veel meer doen. In het gereedschapskistje van de monetaire autoriteiten zit het verlagen van de rente en meer geld in de economie te pompen om zo de groei aan te wakkeren. Dat heeft wereldwijd al sinds het begin van de crisis nauwelijks iets opgeleverd. En ze kunnen niets meer omdat de rente al historisch laag is en er al veel geld in de economie gepompt wordt.

Politici doen ook liever ook niets, want het nemen van maatregelen betekent dat je toch altijd wel weer gevestigde belangen moet aanpakken. En voor politici is er ook geen noodzaak om maatregelen te nemen omdat de wereldwijde economie maar langzaam in elkaar zakt. En met een beetje geluk terkt de economie in hun land vanzelf weer wat aan. Dan ontstaat er geen paniek en zijn maatregelen niet zo urgent. Inmiddels weten we dat het opkoopprogramma van de ECB in Europa en de belastingverlagingen van Trump in de VS daarna wel weer een redelijke economische groei heeft gebracht. Het gevolg daarvan is weer dat de schuldenlasten aanzienlijk toenemen.

Hans Stegeman, voorheen hoofd Nationaal Onderzoek bij de Rabobank, tegenwoordig bij de Triodos beweert in onderstaand interview van 2014 dat de economie zeker tot 2025 niet zal groeien. Dat heeft anders uitgepakt. Toch is zijn boodschap wel actueel. We zijn gaan denken dat 'meer en beter en hoger' normaal is. Maar dat is het niet. We zouden daar een alternatief voor moeten hebben." Herman Wijffels ligt in het begin van zijn toespraak onder andere toe dat de economische groei zoals we die nu kunnen, ook is hij laag, niet houdbaar is. Hij geeft aan dat een economie die gebaseerd is op andere principes noodzakelijk is. Zijn toespraak gaat over welke elementen een mogelijke nieuw economisch stelsel zou moeten bevatten.

4. Economische groei is niet nodig in de even­wichts­eco­nomie

In paragraaf 2. hebben we gezien dat rente ervoor zorgt dat economische groei noodzakelijk is. Het antwoord van de even­wichts­eco­nomie op de onoverbrugbare nadelen van economische groei is eigenlijk vrij simpel:

In de even­wichts­eco­nomie wordt niet gewerkt met rente en andere vormen van rendement op kapitaal. Economische groei nodig om rente te kunnen blijven betalen is daarom overbodig.

Bij het menonderdeel Het fundament en specifiek bij het thema cluster Organisaties in plaats van banken wordt toegelicht hoe dit praktisch in de even­wichts­eco­nomie wordt vormgegeven.
Bij de thema's Een degelijk financiëel systeem en Minder ongelijkheid vormt een degelijke economische basis wordt in een breder verband toegelicht waarom in de even­wichts­eco­nomie wordt afgezien van alle vormen van rendement op kapitaal, waaronder rente.

5. Een bloeiende economie door burgers centraal te stellen

Wat houdt de term 'bloeiende economie' in?
Om die vraag te beantwoorden gaan we de essentie van de vrije markteconomie vergelijken met de essentie van de even­wichts­eco­nomie.

In de vrije markteconomie kiezen consumenten een product dat de laagste prijs heeft met de gewenste -vaak mindere- kwaliteit. Ondernemingen die hierdoor op de kosten moeten letten maken die producten met zo weinig mogelijk werknemers en zo laag mogelijke loonkosten. Deze vrije markt leidt tot veel knelpunten omdat niet de samenleving maar de markt centraal staat.

De even­wichts­eco­nomie is georganiseerd rond gemeenschappen waarin burgers zo veel mogelijk voor elkaar produceren en producten van elkaar kopen. In deze gemeenschappen vindt voortdurend overleg plaats over wat iedereen nodig heeft en of en hoe de mensen uit de gemeenschap deze producten kunnen maken. In Groeiende ongelijkheid zal de economie verder afremmen, paragraaf 7 is toegelicht dat deze structuur leidt tot een lokale samenleving die haar welzijn en welvaart zelf kan beïnvloeden en zo zal sturen dat de gemeenschap als geheel het het beste acht.
Dan wordt iedereen uitgedaagd om te kijken naar wat hij/zij nodig heeft en wat echt bijdraagt aan het welzijn. De uitdaging is dan nadrukkelijk niet te zoeken naar welke luxe aan producten rondom iemand te creëren is.

Dit leidt ertoe dat iedereen kan bijdragen aan de economie en voor zijn bijdrage een eerlijk deel van wat gemaakt wordt krijgt. Het economisch systeem staat op die manier ten dienste aan de mens en zijn omgeving. Hierdoor komt de nadruk te liggen op welzijn en milieu. De mens krijgt en geeft het best haalbare, hetgeen in de even­wichts­eco­nomie omschreven wordt als een bloeiende economie.

In de de even­wichts­eco­nomie geen economische groei maar vooruitgang. Die vooruitgang betekent niet meer spullen. Maar wel meer welzijn, meer mogelijkheden en betere voorzieningen binnen de ecologische grenzen. De even­wichts­eco­nomie zet daarom sterk in op technische én sociale innovatie. Iets waar de even­wichts­eco­nomie, meer dan de vrije markteconomie, bij uitstek geschikt voor is.

Deze bloeiende economie wordt gevormd door een nieuwe economische structuur. In de menu onderdelen Hoe werkt het? en Hoe begin ik? wordt de structuur en zijn context toegelicht. De thema's Flexiblele organisaties en arbeidsmarkt, Iedereen werkt in de reële economie en Werkverdeling zijn belangrijke onderdelen bij het doorgronden van deze bloeiende economie.

Referenties

[1]	The economics of enough; Dan O'Neill at TEDxOxbridge,Jun 13, 2014 TEDx lezing over waarom economische groei niet altijd beter is.
[2]	De noodzaak van economische groei in ons kapitalistisch systeem wordt toegelicht bij OnsGeld.nu in paragraaf 2 op In de economische wereld is groei iets wat onontkoombaar is: Kunnen we zonder economische groei?, Rabobank 2014 Barbara Baarsma: "Economische groene groei van drie procent goed voor welzijn en welvaart", change.inc 24 juni 2022
[3]	Een andere invalshoek bij de toelichting van economische groei bij Een @nder soort geld en wel de paragraaf 'De noodzaak van de groei ervan'
[4]	Vaste kolumn van Kees de Korte bij BNR radio, 1 maart 2016, onderwerp: Mistoestanden bij de Chinese banken
[5]