1. Een economie die motiveert door haar democratisch gehalte

Omdat de hele evenwichts economie uit organsaties bestaat en de burger hierover de zeggenschap heeft, vormt dit geheel een democratisch systeem.
We zullen nu zien dat deelname en interesse wordt beloond met inspraak en invloed en dat iedereen hierbij betrokken wordt.

Zoals al besproken bij Duidelijke richtlijnen kunnen deelnemers aan de evenwichts economie zelf de mate waarin ze mee doen aan de evenwichts economie bepalen. Deelnemers kunnen ook nog voor een deel deelnemen aan de vrije markteconomie.
De stem van burgers die meer particperen in de evenwichts economie meer heeft natuurlijk meer invloed. Vanzelfsprekend mogen burgers die volledig deelnemen aan de evenwichts economie meer invloed uitoefenen op hun systeem dan burgers die hieraan veel minder deelnemen. Daarnaast mogen burgers die een actieve en positieve rol spelen bij de opbouw van de evenwichts economie meer invoed uitoefenen op de organisaties in hun lokale gemeenschap. Een democratie is namelijk niet iets vanzelfsprekends, democratie is een privilege, iets waar energie in gestoken moet worden.

Door burgers die zich inzetten voor hun gemeenschap meer invloed te geven in de evenwichts economie worden de opbouwende krachten gestimuleerd. Door de democratie van de gemeenschap op deze manier vorm te geven wordt de invloed van opbouwers groter en realiseert men zich dat het leveren van een positive bijdrage belangrijk is. Zo kan iemand kan pas echt de verantwoordelijkheid nemen over een beslissing als hij/zij de consequenties van hun beslissing kunnen overzien en daarover kunnen nadenken.
Daarom zal hetgeen aan iemand wordt voorgelgd om over mee te beslissen toegespitst moeten zijn op zijn/haar interesse- en kennisniveau. Dit wordt in ons huidige democratisch stelsel mogelijk gezien als betutteling. Dat hoeft het echter niet te zijn. Door iemand meer invloed te geven op die situaties die hij/zij kan overzien en waar iemands interesse naar uit gaat of door de vraagstelling algemener te formuleren zal het democratisch gehalte juist toenemen. Ook al beslist hij/zij niet over alle zaken mee. Voorwaarde moet dan wel zijn dat de evenwichts economie voorziet aan de behoeften die iemand in zijn leefwereld heeft. Dit idee maakt deel uit van het bredere uitgangspunt van de evenwichts economie, namelijk dat iedereen kan deelnemen op zijn eigen niveau en vanuit zijn of haar eigen niveau wordt begeleid om zich te ontwikkelen. Deze eerste beschouwingen bij een economische democratie volgens het model van de evenwichts economie model worden verderop verder gedetailleerd uitgewerkt. Bij het overkoepelend thema Sociale structuur door nieuws­gie­ri­ge actieve burgers wordt eerst een algemene opzet voor een sociale structuur in de evenwichts economie toegelicht.

In een onderdeel hiervan Netwerken voor aandacht en begeleiding wordt toegelicht hoe iedereen uit de lokale gemeenschap bij de gemeenschap en bij het democratisch proces betrokken wordt.

In een ander onderdeel hiervan Actieve democratie zijn de democratische aspecten verder uitgewerkt.

2. Organisaties in handen van de gemeenschap heeft grote voordelen

Door de Vaste relatie klant organisatie hebben organisaties hebben het grote voordeel van een vaste lokale klantenkring. Hierdoor en door de structuur van de evenwichts economie kunnen de organisaties hun klanten veel voordelen bieden.

In Organisaties volkomen transparant, Consument gaat anders denken en Wat gaat de evenwichts economie ons opleveren? wordt toegelicht dat producten veel beter voldoen aan de verlangens van de consument.

Doordat organisaties geen concurrenten zijn van elkaar kunnen zij en zullen zij op grote schaal -in principe wereldwijd- samenwerken en innoveren. Hierdoor krijgt de klant altijd een product van optimale kwaliteit. In het algemeen zijn de producten veel beter als die uit de vrijemarkteconomie omdat daar vaak ieder bedrijf afzonderlijk bezig is met de productontwikkeling en het contact met de klant.

En mocht een product minder in de smaak vallen bij de consument dan zorgt de samenwerking tussen de organisatie en haar consumenten ervoor dat beide partijen op een gelijkwaardige manier met elkaar in overleg treden.

Hierdoor kunnen organisaties optimaal aan de wensen van hun klanten voldoen. En klanten zullen de vaste relatie met hun organisaties als een voordeel ervaren. De vaste kantenkring zorgt voor continuiteit van de organisatie. Hierdoor is werkgelegenheid gegarandeerd en is het economisch systeem stabiel. Dit wordt uitgebreide toegelicht in de thema's 'Voor iedereen werk' vormt een degelijke economische basis, en Flexibele organisaties en arbeidsmarkt.

Door deze structuur rondom organiaties kunnen organisaties ook op het sociale vlak veel meer betekenen voor burgers. Hierop wordt ingegaan bij Sociale structuur door nieuws­gie­ri­ge actieve burgers. Organisaties werken en leveren zoals al vermeld zo lokaal mogelijk. En de lokale klantenkring is direct betrokken bij hun organisaties doordat zij zo lokaal mogelijk producten kopen en zij invloed hebben op deze organisaties. Organisaties maken deel uit van de lokale gemeenschap doordat zij daar hun klanten hebben en hun werknemers onderdeel uitmaken van deze gemeenschap. Daarnaast wordt het contact tussen de lokale gemeenschap en haar organisaties verder gestimuleerd door de Verbindende Organisatie. Ook zorgen netwerken van aandacht en begeleiding ervoor dat iedereen betrokken wordt en blijft bij wat er binnen de gemeenschap speelt.

Hierdoor kent de koper het verhaal achter het product of de dienst. Of is op de hoogte hoe de organisatie werkt, kent de organisatie en weet globaal hoe de organisatie past binnen de lokale economie. Hierdoor is het kopen van een product geen financiële transactie maar een besef dat een groep mensen gezorgd hebben voor het product dat gekocht wordt. De koper kent het verhaal achter het product. Omdat de burger niet alleen koper is maar ook werknemer is in een organisatie die levert aan dezelfde lokale gemeenschap ervaart hij meer betrokkenheid. Ook de werknemers zijn betrokken omdat zij weten dat hun producten terecht komen in de lokale gemeenschap.

Deze betrokkenheid van de klantenkring en het belang van de organisatie bij haar vaste klantenkring bewerkstelligen dat klanten en organisatie optimaal samenwerken en daarvan de vruchten plukken.

3. Hoe is de beslissingsbevoegdheid bij een organisatie formeel geregeld?

3.1. Beslissingsbevoegdheid consument in zijn organisatie contractueel vastgelegd

Bij een organisatie in de evenwichts economie ligt de beslissingsbevoegdheid in principe bij klanten, werknemers en mede-eigenaren van gebouwen of machines. Omdat klanten toch ook werknemer en mede-eigenaar zijn, is het vaak praktisch om burgers in hun rol als klant invloed te laten uitoefenen in hun organisaties. Een lokale gemeenschap kan hiervan wat afwijken als die lokaal beter rechtdoen aan een economische democratie.

De organisatie kan op allerlei rechtsvormen hebben, van eenmanszaak tot coöperatie en alles wat daar tussen in ligt. Belangrijk daarbij dat de organisatie in contractvorm vastlegt dat het klantencollectief de gang van zaken in de organisatie tot in de kleinste details kan bepalen.
Hoe de medezeggenschap van de klant in de praktijk plaatsvindt wordt beschreven voornamelijk beschreven bij Actieve democratie Maar ook bij de thema's Inspectie & sturing & innovatie, Verbindende organisatie en Monetaire organisatie.

In dit contract kan bijvoorbeeld ook worden vastgelegd voor welk bedrag de klant jaarlijks ter beschikking stelt in ruil voor goederen van de organisatie. (Vaste relatie klant organisatie)

Niet alle alle organisaties hebben lokale klanten.
In het thema Globalisering wordt eerlijk wordt toegelicht dat vanuit de evenwichts economie in Nederland en België elders in de wereld organisaties in de evenwichts economie zullen worden opgericht. Organisaties in Nederland of België zullen ook producten gaan leveren aan die gebieden.
Hoe de beslissingsbevoegdheid in deze situatie formeel geregeld gaat worden, hangt af van de lokale situatie. Als ter plaatse zaken spelen als corruptie, of er weinig ervaring is met democratie dan wordt mogelijk afgeweken van de formele regelingen. Het streven zal echter altijd moeten zijn dat organisaties gestuurd worden in het belang van de betrokken burgers.

3.2. Praktische uitvoering ligt bij de Verbindende en de Monetaire Organisatie

De lokale gemeenschap wordt bij het sturen van de verbonden organisaties ondersteund. Het is voor niemand haalbaar om op de hoogte te zijn van alle zaken waar alle lokale organisaties waarmee hij te maken hebben. De Verbindende organisatie en de Monetaire organisatie zorgen dat het sturen van organisaties soepel verloopt. Zij hebben de kennis en het overzicht wat er in de lokale gemeenschap, in de samenleving en mondiaal speelt en maken beleid.
Voor dit beleid wordt op een heel vanzelfsprekende manier bij de burger draagvlak gevonden. Bij het thema Actieve democratie wordt hier verder over uitgeweid.

4. Een organisatie heeft geen eigenaar en is daardoor heel flexibel

In de vrije markteconomie is het zinvol om een bedrijf te verkopen. De verkoper krijgt geld en de nieuwe eigenaar wil meestal rendement halen uit zijn geld door de aankoop.

Een organisatie is in de evenwichts economie is principieel niet verhandelbaar. In de evenwichts economie is dat ook niet mogelijk omdat een organisatie ten dienste staat van de gemeenschap. En de producten van een organisatie zijn uitsluitend bestemd voor de lokale gemeenschap.
In feite is een organisatie alleen een samenwerkingsverband van werknemers, eigenaren van de gebouwen en klanten. Dat samenwerkingsverband is niet meer dan een serie afspraken die de lokale gemeenschap onderling heeft gemaakt. Die lokale gemeenschap kan op het moment dat de omstandigheden veranderen ook andere afspraken maken waardoor organisaties andere taken krijgen of zelfs helemaal verdwijnen. Dit is overigens geen bedreiging voor de werknemers zoals toegelicht wordt in de thema's Werk voor iedereen en Flexibele organisaties en arbeidsmarkt. Ook zal de lokale gemeenschap als een verzameling van mede-eigenaren zorgvuldig met haar bezit omgaan. Hoe in de gemeenschap het bezit dat nodig voor de organisatie -gebouwen, productiemiddelen- beheert wordt beschreven bij Beheer organisatie.

Op het moment dat de evenwichts economie een redelijke omvang heeft zou een organisatie een rechtsvorm moeten hebben die aan deze randvoorwaarden voldoet.

5. Welke belangen heeft de lokale gemeenschap bij het sturen van hun organisaties?

5.1. Geen belang bij maximale winst, extreem goedkope produkten of hoog salaris

Een lid van de lokale gemeenschap heeft als werknemer geen belang bij maximale winst van de organisatie. De werknemer is over het algemeen geïnteresseerd in een goede werkomgeving en een goed salaris.
Wat dat laatste betreft realiseert hij zich ook dat een te hoog salaris leidt tot onvrede in de lokale gemeenschap. Hier zal worden gezocht naar een evenwicht. (Werkverdeling)

Ook klanten hebben geen belang bij maximale winst of een zo goedkoop mogelijk product. De consument wil geen zo goedkoop mogelijk product omdat hij ook lokaal werknemer is en en hij zich realiseert zo'n opstelling ook leidt tot minder eigen salaris en andere negatieve bijeffecten.

5.2. Lokale gemeenschap steeft naar evenwicht tussen alle belangen

Extremen als een maximale winst, het goedkoopst en een extreem hoog salaris zijn niet in ieders belang.
De lokale gemeenschap in de evenwichts economie is een hechte gemeenschap. (Ontstaan sociale cohesie)

Een lokale gemeenschap die gaat over de gehele lokale economie en weet dat dat men er samen uit moet komen zal streven naar een balans tussen ieders belangen. De evenwichts economie is zo gestuctureerd dat men ook gefocussed is om er samen uit te komen. Verderop bij Sociale structuur door nieuws­gie­ri­ge actieve burgers. is dit verder uitgewerkt.

5.3. Nadruk ligt op goede, duurzame organisaties en goede producten

In de hechte gemeenschap in de evenwichtseconomie rekening wordt gehouden met ieders belangen. Omdat de evenwichts economie een bloeiende economie is, is men niet aan het overleven, maar heeft men oog voor alle aspecten van het leven. Men heeft oog voor elkaar, de toekomst en voor het milieu.

Dit straalt ook uit naar wat er in de organisaties gebeurt. Hierdoor ligt de nadruk op zaken als goed personeelsbeleid, eerlijk loon, goede bedrijfsvoering, oog voor het milieu, kwaliteit en duurzaamheid van de producten en eerlijke productinformatie.

In paragraaf 2 is al aan bod gekomen dat de deelnemers aan de evenwichtseconomie ook om andere redenen aanmerkelijk betere producten mogen verwachten.

6. Organisaties hebben maatschappelijke taken en milieu doelstellingen

6.1. Iedereen neemt deel aan het arbeidsproces

Bij het thema verderop Samenwerking en verbinding zoeken, paragraaf 4 wordt beargumenteerd waarom het belangrijk is dat iedereen participeert in de samenleving en dus ook in het arbeidsproces.

Organisaties en burgers hebben gezamelijk de verantwoordelijkheid voor de werkgelegenheid. In een democratisch proces worden behoeften van de gemeenschap en de arbeid en kennis de burgers willen/kunnen bijdragen om hieraan te voldoen op elkaar af te stemmen. Dit wordt grotendeels lokaal, maar ook niet lokaal georganiseerd. De Verbindende organisatie heeft hierbij een coördinerende rol.

Voorop staat dat de situatie in de organisaties werkbaar moet zijn. Als dit in het geding komt wordt er gezocht naar andere manieren waarop iemand zich kan ontplooien. In overleg met de Monetaire organisatie kan ook voor een betere strategie gekozen worden. Hierbij zouden ook nieuwe organisaties kunnen ontstaan.

Zoals toegelicht verderop bij het thema 'Voor iedereen werk' vormt een degelijke economische basis, paragraaf 3, gaat dit in de evenwichts economie niet gepaard met negatieve gevolgen voor de lokale economie.

6.2. Scholing en innovatie

Anders dan bij bedrijven waar kosten een belangrijke rol speelt staan organisaties vooral ten dienste aan de lokale gemeenschap.

Zij kunnen niet goed functioneren als de lokale gemeenschap niet goed opgeleid is, omdat er dan minder goede werknemers beschikbaar zijn en omdat hun klanten minder koopkracht hebben. Lokale organisaties werken daarom samen om hun lokale gemeenschap, die ook hun werknemers zijn, goed opgeleid te houden. Richtlijn is dat zo'n 5% van de omzet naar scholing gaat.

De sociale structuur van de evenwichts economie wordt door organisaties ook ondersteund met coaching, persoonsgerichte opleidingen en cursussen die onder andere tot doel hebben mensen een waardevol onderdeel te laten zijn van de samenleving. Maar hierover meer in de volgende paragraaf. Omdat organisaties, zoals al gezegd, niet op winst gericht zijn maar op een evenwicht tussen economie enerzijds en milieu en samenleving anderzijds is innovatie hard nodig om een beter evenwicht te vinden.
In het thema Samenwerking & innovatie verderop wordt toegelicht waarom innovatie met name in de evenwichts economie van belang is. Hier wordt ook beschreven waarom de innovatie in de evenwichts economie voor een deel andere richtingen zal inslaan dan de innovaties die voortkomen uit de vrije markteconomie.
Voor innovatie is zo'n 5%-10% van de omzet gereserveerd.

Bij het thema Samenwerking & innovatie wordt ook toegelicht dat innovatie binnen de evenwichts economie ook verkregen wordt door samenwerking tussen lokale organisaties.
Maar de manier waarop organisaties gestuurd worden door de lokale gemeenschap zorgt ook voor kruisbestuiving, zoals we zullen zien bij Inspectie & sturing & innovatie.

6.3. Aandacht en begeleiding personeel

Omdat een organisatie een heel andere rol heeft in de samenleving dan een bedrijf, heeft personeelsbeleid in de evenwichts economie een heel ander doel dan in de vrije markt economie. Een bedrijf heeft meestal een afdeling Personeelszaken die vaak het bedrijfsbelang voorop stelt. En dat bedrijfsbelang is uiteindelijk winst maken. Bij een organisatie in de evenwichts economie staat ook het 'bedrijfsbelang' voorop. Alleen dit 'bedrijfsbelang' is een goed draaiende samenleving.

Iemand kan beter persoonlijk groeien als hij/zij aandacht en begeleiding krijgt. Aandacht voor en begeleiding van personeel is daarom ook een taak van de organisatie, zeker als het regulier personeelswerk betreft.
Persoonlijke groei kan al ontstaan als negatief gedrag gecorrigeerd wordt. De organisaties richten zich daarbij niet alleen op werknemers uit de 'onderkant' van de organisatie. In een organisatie is het mogelijk om alle werknemers, ook die met een leidinggevende functie, te corrigeren. Dat is namelijk het kenmerk van de democratie in de evenwichts economie.
Toch zou de aandacht ook moeten uitgaan naar het verder ontwikkelen van mensen uitgaande van hun mogelijkheden en wensen. Het aspect van scholing en coaching van kennis en vaardigheden is hiervoor al ter sprake gekomen: Vanuit hun binding met de lokale gemeenschap stimuleren organisaties ook de persoonlijke groei van hun werknemers. , maar deze groei in wat voor vorm dan ook heeft een gemeenschappelijk kenmerk. Mensen die een persoonlijke groei doormaken zullen namelijk over het algemeen positiever in het leven staan. En positievere mensen vormen een gezondere samenleving. Aandacht en begeleiding hoeft niet alleen overgalaten te worden aan professionals. Aandacht en begeleiding is in principe ook een taak van mensen onderling. Dit kan op de werkvloer gebeuren wanneer een begeleider informeel contact houdt met een aantal mensen die hij begeleid. De begeleider kan op zijn beurt weer begeleid worden, ook in zijn taak als begeleider.

Begeleiders hebben voldoende kennis, inzicht, inzet, enthousiasme of levenservaring om anderen met hun specifieke aandachtspunten te begeleiden. Met name oudere werknemers zijn geschikter voor dit soort taken.

Het idee achter deze vorm onderlinge aandacht en begeleiding is alsvolgt: Mensen kunnen groeien door goede begeleiding. Maar iemand kan ook voldoening en inzicht krijgen door anderen te helpen in hun groei. Alleen al de gedachte dat je er als werknemer niet alleen voor staat, maar dat men elkaar helpt, is voor de sfeer in de organisatie als geheel van voordeel.

In landen waar corruptie hoogtei viert zouden lokale werknemers ook door mensen van buitenaf begeleid kunnen worden om transparantie en een eerlijke organisatie te garanderen. In vluchtelingen kampen waar de evenwichts economie wordt opgezet kunnen onderlinge spanningen een belangrijk hindernis vormen. Aandacht en begeleiding zou dan voornamelijk gericht kunnen worden vermindering van spanningen en uiteindelijk het verminderen van de oorzaken van de spanningen. Doordat de gemeenschap zelf bepaalt hoe zij het werk verdeelt is er op het gebied van zelfontplooing veel meer mogelijk. Zo kunnen mensen ook groeien als ze wisselen van beroep, of tijdelijk in een ander beroep werkzaam zijn. (Waarom de evenwichts economie zo flexibel kan zijn op dit gebied wordt verderop bij Flexibele organisaties en arbeidsmarkt toegelicht.) Iemand die op kantoor werkt kan bijvoorbeeld eens tijdelijk gaan werken op het platteland. Hierdoor wordt ook de horizon verbreedt, ontstaat meer begrip voor het werk van anderen en meer verantwoordelijkheidsgevoel voor het maatschappelijke systeem. In principe gaat begeleiding niet ten koste van de arbeidsproductiviteit omdat ziekte en werkuitval door stress, pesten, ruzies beter begeleid kunnen worden. En omdat, anders dan in bedrijven gericht op winst, binnen organisaties de aandacht kan uitgaan naar de werknemer als persoon, is te verwachten dat begeleiding zorgt voor een werknemers met een enthousiastere werkinstelling.

Bij het thema Netwerken voor aandacht en begeiding wordt een structuur vastgelegd hoe aandacht en begeleiding verankerd wordt in iedere organisatie en in samenwerkingsverbanden tussen organisaties.

6.4. Milieu behoud

In de evenwichts economie is voor een organisatie geen wetgeving op milieugebied maar zijn er Richtlijnen.
Het idee is dat wetgeving nooit alles zal kunnen vastleggen en dat juist organisaties, niet gedreven door winst, hierin vanuit intrensieke motivatie veel meer kunnen bereiken.
De Verbindende organisatie ondersteunt hierbij. En mocht er toch niet gehandeld worden volgens het gedachtengoed van de evenwichts economie dan zal de Verbindende organisatie en/of de Handhavende organisatie corrigerend optreden.

De Milieuzorg van een organisatie worden mede bepaald door de milieubewustzijn de burgers in de evenwichts economie.
In Aandacht voor milieu en Aandacht voor bevolkingstoename is geformuleerd wat er van deelneemrs aan de evenwichts economie wordt verwacht.

6.5. Ondersteuning van de lokale economie

Een organisatie heeft er belang bij dat de lokale economie goed draait. Immers als de lokale economie goed draait dan zijn haar lokale klanten ook in staat om de lokale organisatie goed te ondersteunen.

Een organisatie zal er daarom zelf en in samenwerking met alle andere lokale organisaties alles aan doen om de lokale economie zo veel mogelijk te ondersteunen.

6.6. Handelsbalans in evenwicht

Organisaties hebben ook een rol bij het in evenwicht houden van de handelsbalans in hun regio. Bij het thema Handelsbalans in evenwicht wordt toegelicht waarom evenwicht op de handelsbalans in ieders belang is en hoe deze handelsbalans in evenwicht gehouden wordt. De rol die organisaties hierbij hebben wordt in dit thema beschreven.

Overigens hebben organisaties hierin alleen een uitvoerende rol. De Monetaire organisatie bepaalt de strategie.

Referenties

[1]	Participatie anno 2011 is een wassen neus
[2]	Harde waarheden over persoonlijke groei, coaching gericht op gericht op geluk en succes.
[3]	Persoonlijke ontwikkeling, coaching gericht op zelfbewustzijn en zelfinzicht.
[4]	Voorbeeld van coaching bij persoonlijke en professionele groei gericht op de werksituatie